Gobernantza, Administrazio Digital eta Autogobernu Saila

Oinarrizko kontzeptuak

Jarraian, eskuliburu honetan erabilitako kontzeptu batzuk azalduko ditugu:

Ataria
Orri-multzo bat da ataria, zeinak domeinu baten mendeko web-zerbitzari batean kokatuta dagoen nabigazio-arkitektura duen. Interneterako atariak sor ditzakezu atarien kudeatzailearekin (kodearen nomenklatura webXXX99 da) eta Intraneterako atariak (kodearen nomenklatura intraXXX99 da).
Orrialdea
HTML dokumentu oso bat da orrialde bat, hainbat funtzionalitate dituzten pieza txikiz osatua, hala nola irudi-galeria bat, menu bat, edukitzaile bat, etab. Orri baten HTML-a sortu ondoren, piezen komando-estiloak eta -sekuentziak txertatuko dira haien komando-estiloen eta -sekuentzien artxiboetan, haien artean interferentziarik eragin gabe.
Azpiorrialdea
Osatugabe dagoen HTML dokumentua da azpiorri bat (ez baitu ez goibururik ez gorputzik) eta hainbat funtzionalitate dituzten pieza txikiz osatuta dago, hala nola menu bat, irudi bat, etab. Horregatik, azpiorri bat orrialde baten barruan sar daiteke, pieza bat gehiago balitz bezala. Azpiorriek, askotan, HTML-a daukate, eta hainbat orrialde desberdinen zati gisa berrerabiltzen da, hala nola atariko orrialdeen goiburua edo orri-oina
Ikus-eremua
Ikus-eremua (edo IE) HTML-ren zati bat da, eta funtzio espezifikoa du. Atarien Kudeatzaile berrian, 8 ikus-eremu identifikatu dira, atariko orrialde batean beharrezko edozein pieza konfiguratzeko aukera ematen dutenak. Hau da kontuan hartu beharreko alderdi oso garrantzitsu bat: ikus-eremu bakoitzari lotutako estiloak eta scriptak ikus-eremuaren beraren 'edizioan’ sartu behar dira, eremu horren barruan kokatzen baitira. Xehetasunez azaltzen dira Ikus-eremuen katalogoa izeneko atalean.
Framework
JS Framework klase-liburutegi mota berezi bat da, eta haren bidez webgune baten garapena arintzen da, era arinean definitutako ezaugarriak eta estiloak sartzen baititu. Atarien Kudeatzailean, marko horiek erabil daitezke; horretarako, atariari lotutako baliabideetan kargatu behar dira.
Estiloak / CSS
Estilo-artxiboek edo CSS-ek ikusizko ezaugarriak sartzen dituzte webguneko elementuetan. Atariaren estilo orokorrak, hala nola letra-tipoa, koloreak,... atariko 'edizioan' egon behar dira sartuta. Ikus-eremu bakoitzeko estilo bereziek ikus-eremuaren “edizioan” egon behar dute.
SaSS Vars
Sass aldagaiek balio bat esleitzeko aukera ematen diote $-rekin hasten den izen bati, eta, gero, izen hori aipa daiteke balioa bera aipatu beharrean. Sass aldagaiek estiloen errepikapena eta konplexutasuna murriztu dezakete. Atarien kudeatzailean, Sass aldagaiak zentralizatuta daude eta atariaren edizioan definitzen dira. Horrela, webgune osoan letra-tipoa aldatu nahi bada, adibidez, Sass aldagaian aldatu beharko litzateke soilik.
Javascript / js
Javascript edo JS artxiboak ezaugarri funtzionalak sartzen dituzte webguneko elementuetan. Beharrezkoa izanez gero, atariko Javascript orokorra sartu beharko da atariaren “edizioan”. Ikus-eremu bakoitzeko javascript bereziek ikus-eremuaren “edizioan” egon behar dute.
JSON
JSON (JavaScript objektuen idazkera) datuak trukatzeko testu-formatu sinplea da. Ikus-eremu batean, beharrezkoa da datuak konfiguratzea, itxuraz eta funtzionamenduaz gain. Adibidez, menu bat diseinatzeko erabiltzen den "r01-link” motako ikus-eremu batean, adierazi behar da zein den testua, esteka, ordezko testua, URLa eta abar. Atarien Kudeatzailean, datu horiek JSON datu-egitura batean biltegiratzen dira eta eskuragarri daude edizio-eremuan garatzaileak ikus-eremu horren web estiloa (CSS), operazioa (JS) eta markaketa (HTML) egiaztatu ahal izan ditzan.
HTML
HTML-k (HyperText Markup Language) hipertestua markatzeko lengoaia esan nahi du, eta web-orriak sortzeko erabiltzen den markatze-lengoaia da. Bai orrialdeetarako bai ikus-eremuetarako, web-garatzaileak HTML marka zehaztu behar du edizio-arloan (WCAG erabilerraztasun-estandarrak egiaztatzen ditu).
Handlebars
Handlebars txantiloi-lengoaia sinplea da. Txantiloi bat eta sarrera-objektu bat erabiltzen du HTML edo beste testu-formatu batzuk sortzeko. Handlebars txantiloiak Handlebars-eko adierazpen txertatuak dituzten testuez osatuta daude. Atarien Kudeatzailearen ikus-eremuei dagokienez, Handlebars JS erabiltzen da JSON datuen egituran biltegiratutako balioak sartzeko HTML lengoaian. Informazio gehiago lor dezakezu hemen: Handlebars gida
Logoa
Atarian, orrialde batean edo ikus-eremu batean gordetzeko edozein eragiketa, sisteman geratzen da erregistratuta eta log fitxategi bat sortzen du, zeina edizio-eremuetan kontsulta daitekeen. Oso lagungarria da log fitxategi hori eragiketa bat egiten denean eta emaitza ez bada espero dena: segur aski, akatsa egon daiteke web-garatzaileak emandako datuetan, osagaia editatzean, eta log fitxategi horretan islatuko da akatsa.
r01-subpage
Ikus-eremuaren mota bakoitza bere adierazpenarekin berarekin identifikatzen da. Gauzak horrela, azpiorrialde bat sartu nahi bada orrialde baten zati gisa, elementu hau zehaztu beharko da: r01-subpage.
Era berean, nahitaezkoa da edozein ikus-eremu r01 sekzio batean sartzea, honela:
<r01-section id="upper_zone">
<r01-subpage id="header"> </r01-subpage>
</r01-section>

Esta regla es aplicable a cualquier área visual:

<r01-section id="lower_zone">
<r01-link id="menu"> </r01-link>
<r01-image id="image-gallery"> </r01-image>
</r01-section>
Konfiguratzea
Atarien kudeatzailean, orrialde batek eta ikus-eremu batek datuak sartzeko bi formulario dituzte. Lehenengoari "Konfiguratzea" esaten diogu, hau da, orrialdearen edo ikus-eremuaren oinarrizko datuen kokalekua da: izena, deskribapena eta datu funtzionalak (izenburua, testua, irudia, etab.) Datu-sarreren formulario hau edita dezakete tresnaren erabiltzaile-profil guztiek.
Editatzea
Atarien kudeatzailean, orrialde batek eta ikus-eremu batek datuak sartzeko bi formulario dituzte. Bigarrenari "editatzea" esaten diogu, eta bertan dago web-diseinua eta -garapena egiteko behar den iturburu-kodea, handlebars errendatzeko txantiloiaz eta estilo- eta javascript-fitxategiez gain. Kode hori "CodeMirror” izeneko osagaia erabilita sartzen da. Gainera, JSON formatu editaezinean sartutako datuak ere erakusten dira konfigurazio-formularioan. Atariko jabe-rola edo web-garatzailea duten erabiltzaileek soilik edita dezakete “Editatu" sekzioaren kodea.
Argitaratzea
Atarien Kudeatzailean orrialde batekin amaitu denean, webera transferitu behar da (euskadi.eus-era) Transferentzia horri argitalpena deitzen diogu. Argitalpena unean bertan exekutatzea eska dezakezu (berehalakoa) edo adieraz dezakezu noiz exekutatu nahi duzun (programatua).
Katalogatzea
Orrialde bati gehitu ahal zaizkio ardatz estandarizatu batzuen katalogazio-etiketak (normalean, sistemak eskatzen ditu argitaratu aurretik). Katalogazio horren bidez, orrialde horiek lor daitezke euskadi.eus-en hainbat bilaketaren emaitzen ondorioz.
Jabea
Atari baten jabeak edozein eragiketa egin dezake atari horretan. Halaber, ataria kudeatzeko baimena eman diezaieke beste erabiltzaile batzuei, jabearen, web-garatzailearen edo garatzaile funtzionalaren baimenak esleituz.
Web garatzailea / Web developer
Atari bateko web garatzailearen profila duten erabiltzaileek edozein eragiketa egin dezakete atari horretan. Hauek dira haien eginkizun nagusiak: weba diseinatzea, maketatzea, garatzea eta martxan dagoela entregatzea.
Erabiltzaile funtzionala
Profil funtzionala duten erabiltzaileek orrialdeen eta ikus-eremuen oinarrizko datuak sar ditzakete, Atarien kudeatzailearen datuak konfiguratzeko formularioetan. Orrialdeen ikus-eremuetako testuak eta elementuak mantentzea da haren eginkizun nagusia, hala nola irudiak, esteken testuak, esteken URL-ak, etab. Erabiltzaile horiek ez dute aldatzen web-diseinua. Hortaz, datuen edizio- eta sarrera-formularioa eskura dezakete, baina kodea ikusteko bakarrik, eta ez editatzeko.