Euskadiko landa-eremuen karakterizazioa
Euskadiko landa-eremuen karakterizazioa Landa Garapenari buruzko ekainaren 30eko 7/2022 Legean oinarritzen da. Legeak adierazten du landa-eremuen identifikazioa egingo dela, parametroetan oinarrituta, besteak beste, biztanleriarekin, nekazaritza-jarduerarekin eta biztanleria-dentsitatearekin.
Landa-eremuak kategorizatu egin dira, honako hauek kontuan hartuta:
1) Legeak jasotzen dituen helburuekin zerikusia duten garapen-eremuak ezartzea.
2) Demografia-, geografia- eta zerbitzuetarako eta komunikazio-bideetarako irisgarritasun-irizpideak eta -parametroak identifikatzea, ezarritako eremu bakoitzerako landa-eremuen karakterizazioa errazteko.
3) Landa-eremuen kalteberatasun-maila desberdinak definitzea aipatutako eremu bakoitzerako.
2022ko ekainean onartutako Landa Garapeneko Lege berriak azpimarratzen du “EAEko landa-eremuaren zonifikazioak ezinbesteko garrantzia duela ezaugarriak eta beharrak identifikatzeko, ondoren definituko diren garapen-esparruei dagokienez”. Karakterizazioa, Euskadiko landa-eremuei eragiten dieten laguntza-politikak eta -programak diseinatzeko eta aplikatzeko tresna bat da.
- Landa Eremuen Karakterizazioa - dokumentu teknikoa
- Adierazleak
Euskadiko landa-eremuen karakterizazio-prozesua konplexua izan da. Prozesu horretan, lurralde-errealitate desberdinei hobekien erantzun diezaieketen parametroak identifikatzen saiatu da, Euskadi osoko ikuspegi globalari begiratuta. Ezagutza aditua eta diziplina anitzekoa, eta maila teknikoan zein politikoan aberastea eta kontrastea oinarri dituen prozesu parte-hartzailea.
Egindako landa-eremuen karakterizazioaren gako nagusiak honako hauek dira:
- Aurreko aldietan ez bezala, ez du kategorizazio bakar bat marrazten, baizik eta ezarritako garapen-eremu bakoitzarekiko landa-eremuen egoera islatzen duten mapa desberdinen bidez bistaratzen da, eta eremu bakoitzerako kategorizazio berezi bat zehazten da.
- Sarrera bikoitzeko matrize bat da, Euskadiko mapa batetik abiatzen dena. Mapa horretan landa-eremuak identifikatzen dira. Mapa horri landa-eremu horien karakterizazioa gainezartzen zaio, hainbat garapen-eremutan oinarrituta.
- Landatartasun-mailei buruz hitz egin beharrean, kalteberatasun-mailak aurreikusten ditu, eta eremu eta gai zehatzekiko eremu bakoitzaren kalteberatasuna nabarmentzen du.
- Lurraldeak eremuak dituenez, Legearen beraren ezarpenaren ondoriozko lorpenak zuzenago neurtzeko aukera ematen du, Legeak jasotzen dituen helburuetako bakoitza kontuan hartuta.
- Landa-eremu bakoitzaren egoeraren irakurketa zehatzagoa ahalbidetzen du, bai eta etengabeko ebaluazioa ere, administrazio arduradunei mugarriak, tarteko ebaluazioak eta abar ezartzeko aukera ematen diena, lurraldeari buruzko politikak eta neurriak baloratu eta, hala badagokio, birbideratzeko.
- Landa-eremuetan eragina duten planak, programak eta ekimen instituzionalak identifikatzen laguntzen du.
Kategorizazio hori egiteko erabilitako premisak eta tresnak ikuspegi berritzailea dira landa-eremuen karakterizazioan, "foku anitzeko" ikuspuntua, landa-garapen integralaren kontzeptua hainbat garapen-eremutan xehatzen baitu, maila teknikoko irtenbide bat egokituz, informazio alfanumeriko eta geoerreferentziatuaren eskuragarritasunari esker, erronkarekin bat datozen digitalizazio-tresnekin.
Hasiera batean, landa-eremuen karakterizazioa gauzatu den garapen-eremuak jarduera ekonomikoaren sustapenari eta dibertsifikazioari eta bizitza- eta ongizate-kalitateari dagozkienak dira.
- Jarduera ekonomikoa sustatzea eta dibertsifikatzea, Legearen helburu estrategiko honi jarraiki: EAEko landa-eremuetan jarduera ekonomikoa sustatzea eta dibertsifikatzea, herrialdearen garapen jasangarrian eta bertan biztanleria eta zerbitzuak finkatzen laguntzeko.
- Bizi-kalitatea eta ongizatea. EAEko landa-biztanleriaren ongizate-maila hobetzea, eta landa-inguruneko despoblatzea eta zahartzea lehengoratzea, Euskadiren gizarte- eta lurralde-kohesiorako funtsezko faktore gisa.
Landa-eremuen karakterizazioak input gisa balioko du Lurralde Garapeneko Programa (PGP) bakoitzean gidalerroak eta lehentasunak zehazteko.
Aipatutako eremu bakoitzaren ezaugarriak zehaztu badira ere, nabarmendu behar da arreta bereziko eremuak (ZEA) lehentasunezko eremu gisa identifikatu direla bi kasuetan, egoera kritikoagoa eta kalteberagoa dutelako, bai ikuspegi demografikotik, bai ekonomikotik, eta lehen sektorearekiko mendekotasun handiagoa dutelako. Zona horiek karakterizazio-mapetan islatuta daude, urrakortasun-maila maximoarekin (V1). Hori kontuan hartu beharreko alderdia da egungo egoerari buruzko irakurketak egitean eta landa-eremu guztien jarraipen- eta ebaluazio-sistemak, lehentasunak eta lan-ardatzak ezartzean, aldi batez lekualdatzeko programa bakoitzaren esparruan.
Laburbilduz, Euskadiko landa-eremuek azterketa-eremu zehatz bati dagokionez duten egoera islatzen duten argazki horiek izango dira LGLren helburuak lortzeko bidean aurrera egitea ahalbidetuko duten politikak diseinatzeko abiapuntua.
Azken aldaketako data:
