Kannabisa
Zer da?
Kanabisa (Cannabis sativa edo Cannabis indica) kanabinoideak printzipio aktibo gisa dituen landare bat da. Garrantzitsuenak delta-9-tetrahidrocannabinol (THC) eta cannabidiol (CBD) dira. THC substantzia kimiko aktiboena da, eta ia efektu guztien erantzulea.
Aurkezteko eta Kontsumitzeko moduak
- Marihuana, maria edo belarra: kukuluak, loreak, hostoak eta zurtoin lehor eta birrinduak dira, bakarrik erretzen direnak edo porru, tabakoarekin nahasten direnak.
- Haxixa, erretxina edo kostua: landare emeak (kukuluak) bereizitako erretxinarekin egindako orea da. Hauts konprimitu gisa aurkezten da piluletan, blokeetan edo tabletetan.
- Haxix-olioa: erretxina disolbatzaileren batekin nahastuz lortzen den kontzentratu likidoa da. Disolbatzaile hori zati batean lurruntzen da eta, ondoren, ore likatsu bat sortzen da.
Kontsumitzeko modurik ohikoenak porruetan, pipetan eta gailu elektronikoetan erretzea da, marihuana bakarrik edo haxixa edo marihuana tabakoarekin nahastuta. Horrek tabakoaren eta kanabisaren ondorio negatiboak gehitzen ditu. Kanabis-erretxina eta -olioa ere ahoz har daitezke, edo infusio batean.
Duela gutxi, cannabinoide sintetikoak (belar faltsua) deiturikoak agertu dira. Artifizialki fabrikatutako konposatuak dira, THCaren antzeko egitura kimikoa dutenak. Landare baten materia lehor eta birrinduaren gainean marruskatzen dira erretzeko, edo likido gisa saltzen dira, lurrundu eta zigarro elektronikoetan edo beste gailu batzuetan inhalatzeko. Ontzi koloretsuetan saltzen dira eta haien efektuak marihuana baino askoz ere indartsuagoak dira.
Eraginak
Nerbio-sistema zentralaren depresorea eta haluzinogenoa da. Ondorioak izugarri aldatzen dira purutasunaren, izaeraren, kontsumitzen duenaren profilaren eta ingurunearen arabera.
EPE LABURRERA: |
|
Funtzio kognitiboari eragiten diote |
- Efektu euforizatzaileak eta lasaigarriak |
- Antsietatea |
|
- Ideiazio paranoidea |
|
- Geldotasun-sentsazioa ideietan |
|
- Iritzi aldatua |
|
- Arretaren narriadura |
|
- Haluzinazioak |
|
- Interferentzia norberaren funtzionamenduan |
|
- Arriskuen hartzea eta inpultsibotasuna areagotzea |
|
Funtzio fisiologikoari eragiten diote |
- Apetitua areagotzea |
- Aho lehorra |
|
- Konjuntiba-injekzioa |
|
- Takikardia |
EPE LUZERA |
|
Mendekotasuna |
|
Funtzio kognitiboaren narriadura |
|
Ondorio psikosoziala |
- Eskola uztea |
- Langabezia |
|
- Gazteen delinkuentzia |
|
- Beste droga batzuen kontsumoa |
|
- Osasun mentaleko arazoak |
|
Buru-nahasmenduak |
- Psikosia |
- Eskizofrenia |
|
- Depresioa |
|
- Nahasmendu bipolarrak |
|
- Antsietatea |
|
- Elikadura-nahasteak, jokabide-nahasmenduak eta nortasun-nahasmenduak |
|
- Jokabide suizidak |
|
Arnas gaixotasunak |
|
Gaixotasun kardiobaskularrak |
|
Minbizia |
Bibliografia:
World Health Organization. The health and social effects of nonmedical cannabis use. WHO: Geneva, 2016
Mitoak
- Mitoa: Substantzia naturala da, eta, beraz, substantzia hori kontsumitzeak arrisku txikia du osasunerako.
- Errealitatea: Naturala izateak ez du esan nahi kalterik eragiten ez duenik. Landare batetik datorren arren, osasunerako kaltegarria izan daiteke.
- Mitoa: Kanabisak ondorio terapeutikoak ditu, gaixotasunak senda ditzake.
- Errealitatea: Kanabisaren balizko onurak konposatu horiek medikamentu gisa erabiltzen direnean gerta daitezke, betiere kontrol mediko zorrotzaren pean. Ez da aisialdirako kontsumoarekin nahastu behar.
- Mitoa: Kanabisa erretzea ez da tabakoa erretzea bezain kaltegarria.
- Errealitatea: Kanabisak tabakoaren kartzinogeno eta mutageno asko ditu, eta kantitate handiagoan. Iragazkirik gabe eta xurgapen sakonekin kontsumitzen da, eta, horren ondorioz, substantzia toxikoak zuzenean iristen dira biriketara, eta luzaroago egoten dira bertan. Erretzaile pasiboentzat ere kaltegarria da.
- Mitoa: Kanabisak ez dio eragiten gazteen garunari.
- Errealitatea: Kalamua kontsumitzeak garunaren garapena aldatzen du, eta aldartea, memoria, arreta eta ikasteko gaitasuna aldatzen ditu. Kalamuaren THCak neuronen arteko komunikazioa aldatzen du. Sare neuronalak aldatu eta heldu egiten dira nerabezaroan. Gazteen artean kanabisa kontsumitzeak aldaketa eta kalte itzulezinak eragin ditzake garunean.
- Mitoa: Kanabisak pixka bat besterik ez du jartzen.
- Errealitatea: Kanabisa etengabe kontsumitzeak gaixotasun mentalak garatzen laguntzen du, hala nola antsietatea, izu-erasoak, depresioa, psikosia eta eskizofrenia.
- Mitoa: Kanabisa ez da adiktiboa eta kontrola daiteke.
- Errealitatea: Zenbait ikerketa zientifikok erakusten dute etengabe kontsumitzeak mendekotasuna sor dezakeela, bereziki nerabezaroan kontsumitzen denean.
- Mitoa: Kanabisak hobeto lo egiten laguntzen du eta antsietatea murrizten du.
- Errealitatea: Kontsumoa luzatu ahala, kontsumitzeari uzten zaionean edo egiten zena baino kantitate txikiagoan egiten denean, antsietate- eta asaldura-koadro oso larriak sortzen dira.
- Mitoa: Kanabisa erretzeak ez dio eragiten ibilgailuak gidatzeari.
- Errealitatea: Kanabisa erretzeak koordinazio motorrari eragiten dio eta erreakzio-denbora handitzen du; beraz, istripu bat izateko probabilitatea handitzen du.
Iturriak:
Osasun Saila. Eusko Jaurlaritza. Kanabisaren mitoak eta kondairak. Kerik gabeko gazteak [kontsultatua: 3.7.2023]
Drogei buruzko Plan Nazionala. Kanabisari buruzko mitoak eta errealitateak. Osasun Ministerioa [kontsultatua: 3.7.2023]
Lege-egoera
Kanabisa eta horren eratorriak norberarentzako kontsumitzea, edukitzea eta landatzea ez du zigortzen Zigor Kodeak, hau da, ez da delitutzat hartzen, baina administrazio-zehapena jaso dezake, Herritarren Segurtasuna Babesteko martxoaren 30eko 4/2015 Lege Organikoaren arabera.
Herritarren Segurtasuna Babesteko martxoaren 30eko 4/2015 Lege Organikoa
Falta astunak dira, eta 601 eurotik 30.000 eurora bitarteko isuna ekar dezakete:
- Droga toxikoak, estupefazienteak edo substantzia psikotropikoak legez kontra kontsumitzea edo edukitzea, trafikorako ez izan arren, leku, bide, establezimendu publiko edo garraio kolektiboetan, eta leku horietan horretarako erabilitako tresnak edo bestelako gauzak bertan behera uztea (36.16 artikulua)
- Droga toxikoak, sorgorgarriak edo substantzia psikotropikoak legez kontra landatzeko eta hazteko egintzak gauzatzea jendeak ikusteko moduko lekuetan, arau-hauste penalak ez direnean (36.18 artikulua)
Adingabeen kasuan, ezarritako zehapenak eten ahal izango dira, baldin eta arau-hausleek eta haien legezko ordezkariek hala eskatuta, beren borondatez tratamendua edo errehabilitazioa, behar izanez gero, edo berreziketa-jarduerak egiten badituzte (5a xedapen gehigarria).
10/1995 Lege Organikoa, azaroaren 23koa, Zigor Kodeari buruzkoa
Zigor Kodeak kanabisa eta haren deribatuak norberarentzako kontsumitzea, edukitzea eta landatzea zigortzen ez badu ere, delitu gisa zigortzen ditu: droga toxikoak, estupefazienteak eta gai psikotropikoak legez kontra landatzea, lantzea eta trafikatzea, helburu horiekin legez kanpo edukitzea, eta legez kanpoko kontsumoa sustatzen, laguntzen edo errazten duten jarduerak.
- Norbaitzuek droga toxiko, sorgorgarri edo gai psikotropikoak landu, egin edo trafikagai hartzen badituzte, edo beste modu batera horien legez aurkako kontsumoa sustatu, faboratu edo errazten badute, edo aurreko helburuak lortzeko eurok edukitzen badituzte, orduan, halakoei espetxealdi zigorra ezarriko zaie, urtebetetik hiru artekoa, bai eta isuna ere, drogaren baliotik horren bi halako artekoa (368 artikulua)
- Hiru hilabetetik sei hilabete arteko espetxe zigorra edo sei hilabetetik hamabi hilabete arteko isuna edo hogeita hamaika egunetik laurogeita hamar egun arteko gizartearentzat lan egiteko zigorra ezarriko zaio, eta, edozein kasutan, ibilgailu motordunak eta ziklomotorrak gidatzeko eskubideaz gabetzeko zigorra, urtebetetik lau urte artekoa, ibilgailu motordunak edo ziklomotorrak droga toxikoen, sorgorgarrien, gai psikotropikoen edo edari alkoholdunen eraginpean gidatzen duenari (379.2 artikulua)
- Gidariak, agintaritzaren agente batek eskatuta, uko egiten badio alkoholemia-tasak eta droga toxiko, sorgorgarri eta gai psikotropikoen presentzia egiaztatzeko legez ezarritako probak egiteari, orduan, horri sei hilabetetik urtebete arteko espetxealdi-zigorra ezarriko zaio, bai eta ibilgailu motordunak eta ziklomotorrak gidatzeko eskubideaz gabetzea ere, urtebetetik lau urte artekoa (383. artikulua).
Azken aldaketako data: