Eremu elektromagnetikoak eta osasunean duten eragina
La exposición a campos electromagnéticos (CEM) es intemporal y universal ya que en el medio en que vivimos este tipo de campos abundan de forma natural. Los campos eléctricos que se producen por la acumulación de cargas en zonas de la atmosfera por efecto de las tormentas y el campo magnético que crea la tierra son ejemplos de campos de origen natural. Los CEM creados de forma artificial son también abundantes, los electrodomésticos en las viviendas, los sistemas de transmisión y distribución de electricidad etc.
En los últimos años, el rápido desarrollo de tecnologías de telecomunicación por radiofrecuencias y microondas ha generado en la comunidad científica gran debate sobre los efectos en la salud derivados de la exposición a los CEM. El primer estudio que asocio los CEM con leucemia en niños se realizó en el año 1979, desde entonces se han realizado multitud de estudios sobre CEM de muy baja frecuencia y su asociación con distintos efectos en la salud.
- Eremu elektromagnetikoak eta osasunean duten eragina (pdf, 684 KB)
- Gomendioak
- Ohiko galderak
- Arau-Erreferentzia
- Loturak Erakunde eta instituzioetara
- Erlazionatutako dokumentuak
- Erradiazio ultramoreen eta eremu elektrikoen esposizioa murrizteko, lanparetatik 30 cm-ra egon.
- Kazolaren zabalera egoste-eremura egokitu. Ez erabili kazola txikiak eremu handi batean; aitzitik, egoste-eremua guztiz estali diametro egokia duten kazolak erabiliz. Ipini beti kazola egoste-eremuaren erdian.
- Ezinbestekoa da sukaldetik kazolara energia eraginkortasunez igortzea bermatzeko bereziki egindako kazolak erabiltzea. Fabrikatzaileek kazola horiek indukzio-sukaldeetarako egokiak direla adierazi ohi dute.
- Sukaldetik 5-10 cm-ra egonez gero, eremu magnetikoekiko esposizioa nabarmen murriztu daiteke.
- Ez erabili metalezko sukalde-tresnarik korronteak gorputzaren bidez jariatzea saihestearren.
- Erabiltzeko eskuliburuan dauden jarraibideak eta segurtasun-aginduak irakurri.
- Ate-koadroa eta geldialdi-junturak garbi eduki; halaber, kontrolatu atea ixteko sistemek ongi funtzionatzen dutela, estankotasuna, eta tresnaren gorputza egoera onean dagoela. Ez erabili inola ere tresna akastunik.
- Esposizioa murrizteko, hauxe aholkatzen da:
- SAR (Xurgatze-tasa espezifikoa) balio apala duen telefonoa erabiltzea.
- Elkarrizketa laburrak edukitzea edo SMSa erabiltzea.
- Igorpen txikiko Bluetooth igorlea duen esku libreko kit bat erabiliz gero, buruak xurgatzen duen karga murrizten da.
- Ahal den neurrian, estaldura ona dagoenean bakarrik erabiltzea telefonoa.
- Informazio gehigarria:
- Ez erabili mugikorra gidatzean, «esku libreko» kit bat eduki arren, istripua gertatzeko arriskua areagotzen baitu.
- Kontuz «erradiazioaren aurkako osagai» deitutakoekin; komunikazio-kalitatea alda dezakete, eta esposizioa handitzeko arriskua dago.
- Inplante medikoa dutenek 30 cm-ko tartea eduki behar dute mugikorraren eta inplantearen artean.
- 50 cm-ko tartea izan banagunearen (DECT) eta egonaldi luzeko tokien artean - atseden hartu edo lan egiteko tokiak-.
- Telefonoz hitz egiten denbora asko ematen baduzu, erabili haridun telefono bat edo aurikularrak. Kontuan hartu behar dugu haridun telefono batzuek ere DECT teknologia erabiltzen dutela eta, ondorioz, erradiazioak igortzen dituztela.
- Merkatuan erradiazio ahula duten DECT teknologiadun telefonoak daude. Beste modelo batzuek ez dute erradiaziorik igortzen telefonoa eskegita dagoenean, eta beste batzuek oso erradiazio apala igortzen dute banagunearen eta tresnaren arteko lotura kalitate onekoa denean.
- WLAN sarea beharrezkoa denean bakarrik piztu. Garrantzitsua da eramangarrian WLAN funtzioa itzaltzea; horrela egin ezean, ordenagailuak sarea bilatzen jarraituko du, eta erradiazio gehigarriak sortuko ditu, bateria agortzeraino.
- Ez eduki eramangarria gorputzari itsatsita WLAN sarea konektatuta dagoenean.
- Sarbide-puntuak lan egin, egon edo atseden hartzeko tokietatik metro batera kokatu, bertan denbora luzez egoten bagara.
- Sarbide-puntua erdian ipini, konektatutako tresna guztiek hartze ona eduki dezaten.
- WLAN igorgailua fabrikatzaileak emandako antenarekin baino ezin da erabili. Antena ez badagokio igorgailuari, gehieneko igorpen-potentzia gainditu daiteke.
- Interfonoa umearen ohetik metro batera kokatu, gutxienez.
- Ez erabili etengabe igortzen duen gailurik; haurtxoaren moduluan «ahotsaz automatikoki abiaraztea» edo «VOX» aukera jarri.
- Interfonoa egokigailu bati lotuta badago, egokigailua gutxienez umearen ohetik 50 cm-ra egon beharko da.
Zer dira eremu elektromagnetikoak (EEM)?
Erradiazio elektromagnetiko batzuen eta besteen arteko alde nagusia maiztasuna da: Zenbat eta maiztasun handiagoa, are handiagoa da garraiatzen den energia kantitatea.
Uhin elektromagnetiko batzuek energia handia garraiatzen dute; molekulen arteko loturak hausteko (ionizazioa), eta zeluletan aldaketak eragiteko adina. Material erradiaktiboek igortzen dituzten X izpiek eta gamma izpiek ahalmen hori dute; horiei erradiazio ionizatzaile esaten zaie.
Lotura molekularrak hausteko gauza ez diren eremu elektromagnetikoei, berriz, erradiazio ez-ionizatzaile esaten zaie. Multzo horretan behe-maiztasuneko uhinak sartzen dira (hala nola, mikrouhinak, irrati-uhinak eta abar).
Hemendik aurrera, eremu elektromagnetikoez hitz egitean, ez-ionizatzaileez arituko gara.
Non sortzen dira eremu elektromagnetikoak?
Azken urteotan, energia elektrikoaren eskariaren, haririk gabeko teknologien eta gizarteko zein lan-arloko aldaketen ondorioz, eremu elektrikoak izugarri ugaritu dira. Etxean eta lantokian, guztion inguruan eremu elektriko eta magnetikoen sare bat dago.
Zer gailuk sortzen dituzte eremu elektromagnetikoak?
Ordenagailu-pantailen, lapurreten aurkako gailuen eta segurtasun-sistemen tankerako tresnek, berriz, maiztasun ertaineko eremuak sortzen dituzte.
Azkenik, goi-maiztasuneko edo irrati-maiztasunekoak ondoko hauek sortuak izaten dira: irratia, telebista, telefonia mugikorreko antenak, telefono mugikorrak eta haririk gabekoak, Wi-Fia, Bluetootha eta mikrouhin labeak.
Kalterik eragiten al dute osasunean goi-tentsioko lineek?
Gure ingurunean, eremu elektriko trinkoenak goi-tentsioko linea elektrikoen azpiko tokietan sortzen dira. Sare-maiztasuneko eremu magnetiko trinkoenak, aldiz, normalean motorren eta beste tresna elektriko batzuen inguruan izaten dira; baita osasun-diagnostikorako irudiak sortzen dituzten ekipo espezializatuetan ere.
Telefonia mugikorreko antenek eremu elektromagnetikoak igortzen al dituzte?
Mugikorra antenatik zenbat eta hurbilago egon, orduan eta estaldura hobea, eta are txikiagoa izango da telefonoak zein antenak konexioa lortzeko igorri beharreko potentzia.
Antena batetik gertu bizitzeak osasunean eragin al dezake?
Horretaz gain, antenek igorritako uhinak lurzoruaren ia paraleloan hedatzen dira; ez dute beherantz igortzen, eta, ondorioz, antena dagoen eraikin berean bizitzeak ez dakar esposizio gehigarririk.
Antena batetik gertu bizitzeak osasunean eragin al dezake?
Antenen emisioei buruzko datu guztiak Ministerioaren webgunean argitaratzen dituzte. Oro har, mugak betetzeko oso marjina handia dago, eta neurtutako mailak, batez beste, baimendutako maximoa baino 1.200 bat aldiz txikiagoak izaten dira.
Ministerioaren webgunea
Udalaren baimena ezinbestekoa da funtzionatzen hasteko.
Zer kontrol dituzte telefono mugikorrek?
Gehieneko SAR maila 2 W/Kg-koa da, eta berau egiaztatu behar da telefono mugikorren egile guztiek nahitaez bete beharreko nazioarteko protokoloen bidez. Gailu bakoitzaren SAR maila webgune honetan ikus daiteke: www.mmfai.org
Nola eragiten dio mugikorra erabiltzeak osasunari?
Telefono mugikorren eraginpean egotearen ondorio nagusia ehunak berotzea da (ondorio biologikoa), baina gailu horiekiko esposizioa oso txikia denez, beroketa ezdeusa izaten da.
Ondorio biologiko horiek, halere, SAR tasaren, telefonoa erabili den denboraren, eta hurbilen dagoen antenarekiko distantziaren araberakoak dira.
Telefono mugikorra erabiltzeak minbizia eragin al dezake?
Gaur egun, ikertzen jarraitzen dute, eta azterketa ugarik oso esposizio maila txikietan osasunean hain agerikoak ez diren ondorioak sor daitezkeen zehaztea bilatzen dute.
Azterketa horiek, funtsean, garuneko minbizia ikertzen dute, gailu hori burutik oso gertu erabiltzen baita.
Wi-Fia duen toki batean luze egoteak osasuna kaltetu al dezake?
Wi-Fiaren irrati-maiztasunekiko esposizioa telefono mugikorrena baino txikiagoa da, eta antzekoa izaten da sistemen sarbide-guneetako antenetara gerturatzen garenean. Sistema horiekiko esposizioa nabarmen murrizten da antenatik aldendu ahala.
Nola dakigu eremu elektromagnetikoetatik babestuta gauden?
- Estatuko arautegia ED 1066/2001 (pdf, 105 KB)
- Estatuko arautegia ED 1066/2001 akats zuzenketak (2001-10-26) (pdf, 33.4 KB)
- Estatuko arautegia ED 1066/2001 akats zuzenketak (2002a-4-16) (pdf, 19.4 KB)
- Estatuko arautegia ED 1066/2001 akats zuzenketak (2002b-4-16) (pdf, 19.3 KB)
- Europako Kontseiluaren 1999-519-EE gomendioa (pdf, 197 KB)
- Europako Parlamentuaren Ebazpena (2009-04-02) (pdf, 101 KB)
- 1815 Ebazpena (Parlamentu Batzarrarena) (pdf, 170 KB)
- Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasunerako Ministerioa
- Industria, Energia eta Turismo Saila
- Osasunaren Mundu Erakundea
- Osasunaren Mundu Erakundea; monografia
- Europako Batzordea
- GREENFACTS
- EUDEL
- FEMP
- FEMP Informazio-liburuxka
- CCARS-Irrati-maiztasuneko eta Osasuneko Batzorde Zientifiko Aholku-emailea
- CCARS Irrati-maiztasunari eta osasunari buruzko txostena
- ICNIRP-International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection
- ICNIRP Guidelines
- SCENIHR-Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks
- EMF portal-Research Center for Bioelectromagnetic Interaction
- EFHRAN-European Health Risk Assessment Network
- FOPH-Federal Office of Public Health. (Switzerland)
- ANSES - Agence nationale de sécurité sanitaire de l’alimentation, de l’environnement et du travail (France)
- Swedish Radiation Safety Authority (Sweden)
- MEDLINE-Biblioteca Nacional de Medicina de EEUU
- WIFIINSCHOOLS.ORG. (UK)
- Health and Environment Alliance
- BIOINITIATIVE.ORG
- ICEMS-International Commission for Electromagnetic Safety
- Informes sobre radiofrecuencias y salud (PDF, 2 MB)
- SCENIHR 2015 (pdf, 5.08 MB)
- Radiofrequency electromagnetic fields. IARC monographs. 2013 (pdf, 6 MB)
- Health effects from radiofrequency. Electromagnetic fields. 2012 (HPA) (pdf, 3.51 MB)
- Eighth report from SSM: Scientific Council on Electromagnetic Fields. 2013 (pdf, 7.83 MB)
- Radiofréquences et santé. 2013 (ANSES) (pdf, 7.83 MB)
- Low-level radiofrequency-electromagnetic fields. An assessment of health risks (Norwegian Institute of Public Health) (pdf, 4.89 MB)
- Guide des bonnes pratiques entre maires et opérateurs (pdf, 381 KB)
- Eremu elektromagnetikoei buruzko elkarrizketa sortzen (OME) (pdf, 8.46 MB)
- Wi-Fi – The HPA research project (pdf, 47.7 KB)
- Wi-Fi and children (Health Canada) (pdf, 75.3 KB)
- Wi-Fi in schools.org.uk (pdf, 276 KB)
- Wireless technologies and young people (UK) (pdf, 290 KB)
- Wi-Fi bidezko komunikazio-sistemak eta osasunerako dituen ondorioak. Gaur egungo ebidentzien egoera (F. Vargas) (pdf, 673 KB)
Azken aldaketako data: