Nekazaritza, Abeltzaintza eta Basogintza

Gobernu Kontseiluak 1997ko abenduaren 23an, 2000ko azaroaren 28an eta 2003ko ekainaren 10ean egindako bilkuretan hartutako Erabakien bidez, Hegaztientzako Babes Bereziko 6 Eremu (HBBE) izendatu ziren, eta 52 gune proposatu ziren Batasunaren Garrantzizko Leku (BGL) izateko. Proposamena Europako Batzordera eraman zen, eta han ontzat eman zuten BGLen zerrenda, 2004/813/EE eta 2006/613/EE Erabakien bidez. Erabakiok Atlantikoko eta Mediterraneoko eskualde biogeografikoei dagozkie, hurrenez hurren, eta hortxe kokatzen da gure autonomia-erkidegoa.

Europako Kontseiluaren 1992ko maiatzaren 21eko 92/43/EE Zuzentarauak habitat naturalak eta flora eta fauna basatiak nola kontserbatu arautzen du, eta, zehazki, bere 4. artikuluaren bitartez, eta ondare naturala eta bioaniztasunari buruzko abenduaren 13ko 42/2007 Legearen 44. eta 45. artikuluen bitartez, xedatuta geratu da autonomia-erkidegoek BGL guztiak Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) izendatu behar dituztela eta eremuok behar bezala kontserbatzeko neurri guztiak ezarri behar dituztela, lekuan lekuko habitat naturalaren eta espezieen berezitasunen arabera. Kontserbazio-neurri horiek izango dira, batetik, kudeaketako planak eta tresnak, eta, bestetik, erregelamenduzko neurriak, administratiboak edo kontratuzkoak. Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) izendatzen gehienez 6 urte pasa daitezke, Europako Batzordeak lekuen zerrenda onartzen duenetik. Gainera, kontuan izan behar da, Natura Ondarea eta Biodibertsitatearen abenduaren 13ko 42/2007 Legeko 2.f artikuluaren arabera, ingurumenaren babesa lurralde-antolamenduari eta hirigintzari gailentzea araudi honen oinarrian dagoen printzipioetako bat dela.

Lege horren 42.3 artikuluan ezarritakoaren arabera, Habitat Zuzentarauak 4.4 artikuluan eskatutako lehentasunak hiru mailatan finkatu dira lehendabizi, lehentasuna eman zaio Kontserbazio Bereziko Eremu izendatzeari inolako babes figuraren menpe ez dauden eta presio eta mehatxu handiak jasaten dituzten guneak; bigarren mailan, gune bakoitzaren barruan babesteko dauden objektuen artean funtsezkoak direnak aukeratu dira; eta, hirugarren mailan, kontserbazio neurri aktiboak lehenetsi dira, garrantziarik handiena emanez premia gehiena dutenei edo objektuen eta, oro har, gunearen kontserbazioan hobekuntza nabarmenagoa dakartenei.

Ildo horretatik, lehentasuna eman zaio ibai eta estuarioak Kontserbazio Bereziko Eremu izendatzeari. Txingudi-Bidasoa KBEaren izendapenean, faktore hauek hartu dira kontuan:

1. Natura-interesa. Batasunaren Garrantzizko Leku (BGL) izateaz gain, Hegaztientzako Babes Bereziko Eremua ere bada Txingudi, eta Nazioartean Garrantzia duten Hezeguneen Ramsar Zerrendan sartuta dago.

2. Padura txoko oso baliotsuak eta fauna nahiz floraren ikuspegitik interes handikoak ditu Txingudik, Europar Batasuneko intereseko habitatei lotuak; horietako batzuk, gainera, oso urriak dira EAEn, baina Bidasoako estuarioan badaude.

3. Europar Batasunerako interesekoak diren espezie asko daude, mehatxatutako populazioak dituzten habitat horiei lotuta daudenak; besteak beste, honako hauek: Zoostera noltii, Gasterosteus aculeatus (hiruarantza), Salmo salar (izokin arrunta), Alosa alosa (kolaka) eta Bufo calamita (apo lasterkaria).

4. Bidasoako estuarioak garrantzia estrategiko handia du hegazti-faunarako, negualdiko toki gisa eta migrazio garaiko atsedenleku gisa. Horregatik da EAEko 2. hezegunerik garrantzitsuena, Urdaibaren ondotik. Estuario horretan 290 hegazti-espezie baino gehiago daudela adierazi da. Horietatik 63 Hegaztien Zuzentarauaren I. eranskinean sartuta daude. Besteak beste, honako hauek: aliotak (Gavia sp.), mokozabala (Platalea leucorodia), lertsuntxo txikia (Egretta garzetta), arrano arrantzale (Pandion haliaetus), ur-benarriza (Acrocephalus paludicola) eta beste asko.

5. Habitat eta espezie horietako asko oso ahulak dira, eta presioa jasaten dute, besteak beste, ibarrak hirigintza eta azpiegituretarako erabiltzen direnean.

   92/43/EEE Zuzentarauak Kontserbazio Bereziko Eremu izendatzeko ezarritako eskakizunak betetze aldera, sakon aztertu da gune hori, eta eskala egokian adierazi da Europar Batasunaren intereseko habitaten eta eskualdearen intereseko beste habitat batzuen kokalekua. Halaber, zehaztasun kartografiko handiagoarekin mugatu dira Kontserbazio Bereziko Eremua eta Hegaztientzako Babes Bereziko Eremua, eskala zehaztuagoa bat erabili baita eta Geografia Informazioko Sistemetako hobekuntza teknikoak aplikatu baitira.

   Natura Ondareari eta Biodibertsitateari buruzko abenduaren 13ko 42/2007 Legearen 45. artikuluan ezarritakoaren arabera, eta koordinazio-printzipioa aplikatuta, kontserbazio-tresna bakarra landu da KBErako eta HBBErako, eta bertan, Europar Batasunarentzat interesekoak diren habitat eta espezieak zeintzuk diren zehazten da, euren kontserbazio-egoerari buruzko diagnostiko bat egiten da, eta helburu eta jarduera bereziak ezartzen dira. Natura 2000 Sareko ibaientzat eta estuarioarentzat diren jarraibide, arau eta jarduerak aplikagarriak zaizkie Bidasoa ibaiko eta Txingudiko KBEari eta HBBEari.

   Kontserbazio Bereziko Eremu izendapenerako prozeduran, ondo bete da nahitaezko parte-hartzearen prozesua, uztailaren 18ko 27/2006 Legearen printzipioei jarraikiz (lege horrek ingurumenaren alorrean informazioa eskuratzeko, herritarrek parte hartzeko eta justiziara heltzeko eskubideak arautzen ditu). Prozesu horretan, gizarte- eta ekonomia-interesen ordezkari diren hainbat eragilek hartu dute parte. Gainera, dekretua tramitatzerakoan, bete egin da informazio publikoaren nahitaezko tramitea.

   Eusko Jaurlaritzari dagokio kontserbazio-neurriak ezartzea eta izendatzea, honako xedapen hauetan ezarritakoarekin bat etorriz: 42/2007 Legea, abenduaren 13koa, Natura Ondareari eta Biodibertsitateari buruzkoa, 44. artikulua; eta 16/1994 Legea, ekainaren 30ekoa, Euskal Herriko Natura Babestekoa, 17. artikulua eta 13.d) artikulua.

   Horrenbestez, Euskal Herriko Natura Babesteko 16/1994 Legearen 17. artikuluan eta Natura Ondareari eta Biodibertsitateari buruzko abenduaren 13ko 42/2007 Legearen 44. eta 45.1 artikuluetan ezarritakoa betez, jendaurrean jarri ondoren, Ingurumen eta Lurralde Politikako sailburuak proposatuta, eta Gobernu Kontseiluak 2013ko ekainaren 4an egindako bilkuran eztabaidatu eta onartu ondoren, honako hau