3. ETAPA: ZARAUTZ • DEBA

Arrantzaleen babeslea

Santa Katalina ermita, Debako Egia auzoan dagoena, erabat babesik gabeko muino leun baten gainean dago, itsasotik datozen denboraleen aldian-aldiko astinduen aurrean. Babesik gabeko gune hori, ordea, talaia bikaina da, eta bertatik euskal kostaldearen zati handi bat ikus daiteke. Izan ere, itsaslabarraren gaineko tenplu bakartia erreferentzia iraunkorra da kostalde babesgabe horietan nabigatzen duten ontzientzat.

Izan ere, Santa Katalina iraganean oso gurtua zen itsas gizonen artean, eta, beraz, euskal kostaldeko ia herri guztietan daude santuari eskainitako tenpluak, ermitak, kaperak eta irudiak. Izan ere, bere jaiegunean, azaroaren 25ean, itsas jarduera askorentzat neguko kanpaina gogorra hasten zen, eta santuarengana jotzen zuten bere babesa eskatzeko. Bereziki arrantzaleak ziren santuarekiko debozio berezia sentitzen zutenak, eta, beraz, jaieguna zen bisiguaren kosteraren hasiera-data ofiziala, garai batean, ziurrenik, arrantzaleentzat garrantzitsuena zena.

Jatorri ezezaguna

Gutxi dakigu ermita honen jatorriari buruz. Bere lehen aipamena 1539. urtekoa da, ziur aski, jatorrizko tenplua Erdi Aroan eraiki zenaren adierazle bat dena. Bere inguruan egindako ikerketa arkeologikoen ondorioz, disko-formako hilarri bat aurkitu zen, baita Erdi Aroko zeramika zatiak ere. Hala ere, oraindik ezin da ziurtatu aztarna horiek iraganean Santa Katalinak herrixkako komunitate bati lotutako parrokia-funtzioak betetzen zituen eliza bat izan zenaren adierazle izan daitezkeenik.

Gaur egungo tenplua modernoa da, XVIII. mendearen amaierako berreraikitze baten elementuak konbinatzen dituena, sarrera bezala, aurreko beste batzuekin (atearen gainean dagoen okulua, adibidez). Estilo neogotikoan berreraikia izan zen XIX. mendean, leiho zorrotzarengatik ikus daitekeen bezala. Nolanahi ere, azken hamarkadetan abandonu eta hondatze prozesu handia jasan zuen, eta, beraz, oraintsu erabat birmoldatua izan da. Ikus daitekeenez, bere kokapenak ez du kontserbazioa errazten.

Partekatu