6. ETAPA: GERNIKA-LUMO • BILBAO

Iraganeko jauregiaren zantzuak

Baserriz osatutako auzo txiki batean dago, eta, horien artean, antzinako errotak eta burdinolak daude. Oloste etxearen itxura orokorrak ez dirudi ondare ezaugarri erakargarri berezirik iradokitzen duenik. Oinplano angeluzuzeneko eraikina da, hareharrizko harlangaitzezkoa. Fatxada nagusian, itxuraz antolamendurik ez duen leiho-multzo bat dago.

Hala ere, landetxe honen soiltasuna ez dator bat behealdeko sarbide bikoitzeko harmailekin, nahiz eta hegaleko tarte bakar batean elkartzen diren. Hareharrizko harlanduz egina, aurrealdean baranda bat eta alboan harrizko karel bat ditu. Egitura, koloma banaz eutsitako balkoi batean amaitzen da.

Sarrerako atearen gainean hainbat elementu ikus ditzakegu, hain eskailera dotorearen existentzia justifikatzen dutenak. Ateburuaren gainean XVIII. mendeko armarri rokoko bat ikusiko dugu, Butroetarren armak dituena. Elementu hori burutuz eta alboetan bost erliebe ditu, beste hainbeste busto irudikatzen dituztenak.

Bere janzkerak, XVI. mendearen amaierako edo XVII. mendearen hasierako pertsonaiak direla erakusten digu, bai ezkerreko bi pertsonaiek lepoan dituzten goletengatik, bai euskal emakume ezkonduen buruko nabarmenen (XV. Eta XVI. mendekoak) faltagatik edo eskuineko bi gizabanakoek daramatzaten kapelengatik.

Eraikuntza apaleko fatxada batean integratutako dekorazio-elementu horiek erakinaren berrikuntza sakona adierazten dute, beharbada XIX. mendekoa, aurreko eraikina egin zuten jaunen beharrak baino pragmatikoagoak eta hain dotoreak ez ziren nekazarien beharrei egokitzeko askoz. Fenomeno hori oso ohikoa da luxuzko jauregitxoak zituzten familiek estatus sozial altuagoko beste leinu batzuekin bat egin zutenean. Denboraren poderioz, mota horretako etxeak ez ziren erabiltzen, eta, azkenean, beren lurrekin, gizarte-maila baxuagoko pertsonei alokatzen zitzaizkien, etxea beste lan-tresna bat baitzen haientzat. Horrela, askotan, etxetzar zaharrak landetxe bihurtzen ziren, Olostekoa kasu, nekazaritza eta abeltzaintza helburuetarako errentamendua errazteko.

Datu zehatzik ez dugun arren, litekeena da oinetxe hau jatorrian Goikolearena izatea, Erdi Aroko jatorriko dorre zaharra.

Partekatu