Ingurumena

Ingurumenari buruzko informazioa

Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun Saila

Euskadiko Naturari buruzko Informazio Sisteman erabilitako eremuak

abundanceCategory

Kontzeptua

Ugaritasun-kategoria, biztanleriaren tamainaren estimazio zehaztugabea adierazteko.

Betetzeko modua

Balio hauetakoren bat erabili behar da:

  • A Ugaria
  • C Arrunta
  • F Ohizkoa
  • O Noizbehinkakoa
  • R Urria

Iturria

accessRights

Kontzeptua

Errekurtsoa nork eskura dezakeen jakiteko informazioa.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: sistema-taula.

Naturaren Informazio Sisteman bi sarbide mota definitzen dira:

  • Sarbide publikoa
  • Natura ezagutzeko sarea

DwC

associatedMedia

Kontzeptua

Behaketarekin lotutako multimedia-baliabideen (irudia, audioa, bideoa) identifikatzaileen (URLak) zerrenda.

Betetzeko modua

Baliabide bakoitza aparteko orri batean adieraziko da, eta behaketa-erregistro bakoitzarekin erlazionatuko da, CatalogorNumber eremuaren bidez. Eremu hauek bete beharko dira:

  • catalogNumber. Behaketaren katalogo-zenbakia. Multimedia zein behaketarekin lotu nahi den adierazteko. Nahitaezkoa.
  • Egilea
  • Jabea
  • Argazki-oina. Betetzen bada, euskaraz eta gaztelaniaz bete beharko da.
  • Deskribapena. Betetzen bada, euskaraz eta gaztelaniaz bete beharko da.
  • Creative commons lizentziak erabiltzea gomendatzen da:
  • Identifier: baliabidearen identifikatzailea, URL, Interneten eskuragarri dauden baliabideetako bakoitzari esleitzen zaion helbide espezifikoa. Nahitaezkoa.
  • Type. Baliabide mota: irudia, soinua edo bideoa. Nahitaezkoa.
  • AccessRights. Baliabidea nork eskura dezakeen jakiteko informazioa. Naturaren Informazio Sisteman bi sarbide mota definitzen dira: sarbide publikoa eta Naturaren ezagutza-sarea. Betetzen ez bada, sarbide publikokoa dela ulertuko da.

Irudien fitxategiak gehitzen badira (bideoetarako eta soinuetarako beti aurkeztu beharko dira URLak), zip bat erantsi beharko da fitxategi guztiekin, eta fitxategi bakoitza honela izendatu beharko da: irudi bakoitzaren fitxategi-izenaren aurrizkiak bat etorri beharko du lotu nahi den behaketaren katalogo-zenbakiarekin (CatalogNumber). Behaketa berari lotutako irudi bat baino gehiago izanez gero, fitxategien izenak prefjio bera izan beharko du (CatalogNumber), ondoren gidoi baxu bat eta zenbaki-atzizki korrelatibo bat (1, 2, etab.) fitxategi bakoitzerako.

DwC

associatedReferences & identificationReferences

Kontzeptua

Behaketarekin (associatedReferences) edo identifikazioarekin (identificationReferences) lotutako literaturaren identifikatzaileen zerrenda (argitalpena, erreferentzia bibliografikoa, identifikatzaile bakar globala, URI).

Betetzeko modua

Erreferentzia Naturari buruzko Informazio Sisteman egon behar da. Baliabide bakoitza aparteko orri batean adieraziko da, eta catalogNumber eremuaren bidez behaketa-erregistroarekin erlazionatuko da:

  • catalogNumber. Behaketaren katalogo-zenbakia. Erreferentzia zein behaketarekin lotu nahi den adierazteko. Nahitaezkoa.
  • ID. Naturari buruzko Informazio Sistemako identifikatzailea. Nahitaezkoa.
  • Lotura. Zein eremurekin lotu nahi den erreferentzia. Nahitaezkoa. Hauetako bat aukeratu behar da:
    • associatedReferences (behaketarekin lotzeko).
    • identificationReferences (identifikazioarekin lotzeko). 

DwC

atlasCode

Kontzeptua

Eremu hau hegaztientzat bakarrik da. Espezie batek eremu batean habia egiteko duen estatusa zehaztea ahalbidetzen du.

Ez da Darwin Core estandarraren parte.

Betetzeko modua

Honako balio hauetako bat aukeratu beharko da:

  • Umatu dezakete
    • A1 - Espeziea hautematea umatzeko habitat eta garai egokian
    • A2 - Arra kantari umatze garaian, eztei-geldialdia
  • Baliteke umatzea
    • B3 - Bikotea (arra eta emea) hautematea umatzeko habitat eta garai egokian
    • B4 - Lurralde iraunkorra, jokaera lurraldekoia bi aldiz hautematea leku berean, batetik bestera gutxienez 7 eguneko epeaz
    • B5 - Gorteiatzea
    • B6 - Umatzeko erabili daitekeen leku bat bisitatzen
    • B7 - Heldu baten portaera aztoratua eta/edo alarma hotsak, gertu habia bat dagoela adierazten duena
    • B8 - Emea edo arra inkubatze-plakarekin
    • B9 - Habia eraikitzen
  • Ziurtasunez umatu dute
    • C10 - Harrapariak nahasteko jokabidea
    • C11a - Habia, aurten erabili dela erakusten duten aztarnekin
    • C11b - Arrautza-oskolak habiaren azpian
    • C12 - Hegan egiteko zorian dauden gazteak (oraindik hegan egin ezinik)
    • C13a - Habia okupatuta baina ez da ikusten barruan zer dagoen
    • C13b - Habian hegaztia inkubatzen
    • C14a - Heldua zirin-zakuak eramaten
    • C14b - Heldua janaria eramaten txorikumeei
    • C15 - Habia arrautzekin
    • C16 - Habia txorikumeekin (ikusi edo entzun direnak)
  • Aurreko kasuetako bat ere aplikagarria ez bada:
    • A - Umatu dezakete
    • B - Baliteke umatzea
    • C - Ziurtasunez umatu dute
    • E99 - Bila ibili arren detektatu ez den espeziea

Iturria

basisOfRecord

Kontzeptua

Datuen erregistroaren mota espezifikoa.

Betetzeko modua

Honako balio hauetako bat adierazi beharko da:

  • Giza behaketa. Behaketen erregistroa landa-oharretan edo literatura zientifikoan oinarrituta, makinek atzemandako ebidentziarik gabe.
  • Makina batekin egindako behaketa. Argazkiak, bideoak, audioak, fototranpeo erregistroak edo sentsore automatikoekin egindakoak.
  • Kontserbatutako espezimena. Mmuseo bateko edo herbario bateko bilduma baten espezimena.
  • Espezimen bizia. Nukleo zoologiko bateko edo lorategi botaniko bateko animalia edo landare bizia, naturan askea ez dena.

Iturria

behavior

Kontzeptua

Behaketaren unean banako biologikoak(ek) erakutsitako jokabidearen deskribapena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Posatzen
  • Elikatzen
  • Korrika

DwC

bibliographicCitation

Kontzeptua

Erregistro hori erabiltzen denean nola aipatu (esleitu) behar den adierazten duen erreferentzia bibliografikoa.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

DwC

catalogNumber

Kontzeptua

Datu-multzoaren barruko erregistro bakoitzaren identifikatzaile bakarra. Datu multzo baten behaketak aldatzeko eta ez bikoizteko aukera ematen du, karga berriak eta eguneratzeak egitean.

Betetzeko modua

Jatorrizko datu-basearen identifikatzaile bera erabiltzea gomendatzen da, erregistroaren trazabilitatea gordetzeko.

Adibideak

  • FLORAGI-2020-001, FLORAGI-2020-002, FLORAGI-2020-003, …
  • SACREEUSKADI-2020-001, SACREEUSKADI-2020-002, SACREEUSKADI-2020-003, …
  • NIDEUS-2020-001, NIDEUS-2020-002, NIDEUS-2020-003, …
  • ARAN-EH-00001
  • ORNITHO.EUS-732177

DwC

cloudCover

Kontzeptua

Hodeiz estalitako zeruaren ehunekoa.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  1. 60
  2. 30

Iturria

conservationEvaluation

Kontzeptua

Kasuan kasuko espeziearentzat garrantzitsuak diren habitat-elementuen kontserbazio-maila eta lehengoratzeko aukera.

Ez da Darwin Core estandarraren parte.

Betetzeko modua

Testu librea.

Balio hauetakoren bat erabiltzea gomendatzen da:

  • A: kontserbazio bikaina
  • B: kontserbazio ona (ondo kontserbatutako elementuak/egoera ertainean edo zati batean degradatuta dauden elementuak eta lehengoratze erraza)
  • C: kontserbazio ertaina edo murriztua

Iturria

coordinateUncertaintyInMeters

Kontzeptua

Emandako koordenatuetatik distantzia horizontala (metrotan), behaketaren kokapen osoa barne hartzen duen zirkulurik txikiena deskribatzen duena.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Balioak hutsik egon behar du ziurgabetasuna ezezaguna bada, estimatu ezin bada edo aplikatu ezin bada (koordenaturik ez dagoelako). Zero ez da balio balioduna termino honetarako.

Adibideak

  • 5
  • 150
  • 700

Iturria

creator

Kontzeptua

Baliabidearen egilea, pertsona zein erakundea.

Betetzeko modua

Testua.

Adibideak

  • Aranzadi Zientzia Elkartea
  • Eusko Jaurlaritza
  • Gonzalo Eguiluz eta Joseba del Villar

Iturria

dataGeneralizations

Kontzeptua

Hartutako neurriak, partekatutako datuak jatorrizko datuak bezain espezifikoak edo osoak ez izateko. Kalitate handiagoko datu alternatiboak eskuragarri egon daitezkeela iradokitzen du, hala eskatuz gero.

Betetzeko modua

Testu librea.

Kasu honetan baino ez da bete behar: datu orokortuak eta ez jatorrizko datuak argitaratzen direnean, eta hori jakinarazi nahi da.

Adibideak

  • Espezie galKoordenatu orokortuak 10x10 laukian, galzorian dauden espezieetan.
  • Zuhaitz-belatza (Falco subbuteo) kasuan, argitalpen partzialaren murrizketa, urtarrilaren 1etik abenduaren 31ra, C10etik gorako atlas-kodeetarako

DwC

datasetName

Kontzeptua

Datu multzoa identifikatzen duen izena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Euskal Herriko anfibioak eta narrastiak
  • Euskal Autonomia Erkidegoko uretako hegazti negutarren errolda

DwC

dataQuality

Kontzeptua

Datuen kalitatea baloratzeko kategoriak.

Betetzeko modua

Balio hauetakoren bat erabili behar da:

  • G = Ona (adibidez, banakoen zenbaketa zehatzak)
  • M = neurrizkoa (adibidez, informazio partzialean oinarritutako datuak, estrapolazioren batekin)
  • P = Txarra (adibidez, gutxi gorabeherako zenbatespenak, gutxieneko kontingentea)
  • EE = Datu eskasak (ugaritasun-kategoriak bakarrik eman daitezke)

Iturria

dateIdentified

Kontzeptua

Taxoia identifikatu zen data.

Betetzeko modua

Testu librea.

Gomendatutako praktika kodetze-eskema bat erabiltzea da, ISO 8601:2004, adibidez.

Adibideak

  • 16/09/1972
  • 15/05/2020

Iturria

decimalLatitude

Kontzeptua

Kokapen baten erdigune geografikoaren latitude geografikoa (gradu hamartarretan). Balio positiboak ekuatoretik iparraldera daude, balio negatiboak ekuatoretik hegoaldera.

Betetzeko modua

Erabili beharreko erreferentzia espazialeko sistema hauxe da: EPSG:4326 WGS84.

Adibideak

  • 42,6623
  • 43,24

Iturria

decimalLongitude

Kontzeptua

Leku baten erdigune geografikoaren luzera geografikoa (gradu hamartarretan). Balio positiboak Greenwicheko meridianoaren ekialdean daude, balio negatiboak meridianoaren mendebaldean.

Betetzeko modua

Erabili beharreko erreferentzia espazialeko sistema hauxe da: EPSG:4326 WGS84.

Adibideak

  • -1.2332
  • -2.67

DwC

environmentalEnvelopeAtomized

Kontzeptua

Taxona zein ingurumen-baldintzatan bizi den.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Lehorrekoa
  • Itsasokoa
  • Gauekoa
  • Egunekoa

PlC

establishmentMeans

Kontzeptua

Behatutako banako biologikoa(k) bertan ezarri zeneko prozesua.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Bertakoa
  • Sartua
  • Naturalizatua
  • Inbaditzailea
  • Kudeatua

DwC

eventAlias

Kontzeptua

Landa-bisitaren ezizena jarraipen-programa batean.

Betetzeko modua

Jarraipen-programen landa-bisitei alta ematen zaie Naturari buruzko Informazio Sistema kudeatzeko moduluan. Sistemak ezizen bat sortzen du automatikoki bisita bakoitzerako, eta data laginketa-unitatearen ezizenarekin kateatzen du.

Adibideak

  • 26 8 2020 - Mariposas PV_27 Zalama
  • 1 9 2010 - WP90
  • 9 9 2020 - Urkiola1
  • 2 9 2013 - ES0000244

Iturria

eventDate

Kontzeptua

Landa-bisitaren data.

Betetzeko modua

Hiru eremutan betetzen da: DayEventDate / MonthEventDate / YearEventDate

Betetzeko hiru modu daude:

  • Urtea baino ez da betetzen
  • Hilabetea eta urtea betetzen dira
  • Eguna, hilabetea eta urtea betetzen dira

Ez errepikatu informazioa verbatimEventDate eremuan.

DwC

eventTime

Kontzeptua

Landa-bisitaren ordua edo denbora-tartea.

Betetzeko modua

Testu librea.

Kodetze-eskema bat erabiltzea gomendatzen da, hala nola ISO 8601.

Adibideak

  • 14:07 (arratsaldeko 2:07 adierazteko)
    13:00:00/15:30:00 (arratsaldeko 1:00etatik 3:30era bitarteko tartea adierazteko)

DwC

eventRemarks

Kontzeptua

Landa-bisitari buruzko iruzkinak edo oharrak.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Azken euriteen ondoren, ibaiak gainezka egiteko zorian egon zen.

DwC

footprintWKT

Kontzeptua

Kokapena definitzen duen formaren (footprinta, geometria) Well-Known text (WKT) adierazpena.

Betetzeko modua

Shapefilea erantsi ezean bakarrik bete beharko da, linea edo poligono motako laginketa-unitateetarako.

Nola esportatu SHP bat WKTra QGIS (leiho berri batean irekitzen da) erabilita

  1. QGIS aplikazioan, esportatu nahi dugun geruza aktibatu behar dugu, eta goiko menura joan. Geruza > Gorde ezazu:
    • Formatuan, komen bidez bereizitako balioak (csv) aukeratuko dugu.
    • Irteerako fitxategirako izen bat ezartzen dugu.
    • Espazioko erreferentzia-sistemak (spatial reference system (Srs) edo coordinate reference system (CRS)) hauxe izan behar du: EPSG:4326 WGS84
    • Geruza-aukeretan, honako hauek aukeratuko ditugu:
      • WKT geometria mota (Geometry: AS_WKT)
      • Lineformaten CRLF balioa ezartzen dugu.

 

Adibideak

Gradu bateko koadrantea kontrako izkinekin (luzera = 10, latitudea = 20) eta (luzera = 11, latitudea = 21) well-known text bidez adierazita:

  • POLÍGONO ((10 20, 11 20, 11 21, 10 21, 10 20)).

Iturria

georeferenceRemarks

Kontzeptua

Deskribapen espazialaren zehaztapenari buruzko oharrak edo iruzkinak.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Errepideko (BI-3341) distantzia onartzen da .

Iturria

globalEvaluation

Kontzeptua

Irizpide horrek lekuaren balio orokorra ebaluatzeko balio du, espeziearen kontserbazioaren ikuspegitik. Aurreko irizpide guztien emaitza da (populationEvaluation, conservationEvaluation, isolationEvaluation) eta, gainera, espeziea kontserbatzeko garrantzitsuak izan daitezkeen beste ezaugarri batzuk ere kontuan hartzen ditu. Ezaugarri horiek espezie batetik bestera alda daitezke, baina aipatzekoak dira gizakiaren jarduerak, espeziearen kontserbazio-egoeran eragina izan dezaketenak: lurzoruaren kudeaketa, lekuaren babes-figura, habitat eta espezie moten arteko harreman ekologikoak, etab.

Ez da Darwin Core estandarraren parte.

Betetzeko modua

Testu librea.

Balio hauetakoren bat erabiltzea gomendatzen da:

  • A: balio bikaina
  • B: balio ona
  • C: balio esanguratsua

Iturria

habitat

Kontzeptua

Eremuko behaketarekin lotutako habitataren/substratuaren/ekologiaren kategoria edo deskribapena.

Eremu deskribatzailea da, ez dago habitaten sailkapenarekin lotuta (EUNIS, zuzentaraua, ...)

Betetzeko modua

Testu librea.

DwC

identificationRemarks

Kontzeptua

Identifikazioari buruzko iruzkinak edo oharrak.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Anthus correndera eta Anthus hellmayriren arteko bereizketa azazkalen luzera konparatiboetan oinarritu da.

DwC

identificationVerificationStatus

Kontzeptua

Identifikazio taxonomikoaren egiaztapenaren irismenaren adierazle kategorikoa.

Betetzeko modua

Testu librea.

Balio hauetakoren bat erabiltzea gomendatzen da:

  • Egiaztatu egin behar da
  • Egiaztatua
  • Adituak egiaztatua
  • Egiaztaezina

DwC

identifiedBy

Kontzeptua

Taxoia identifikatu zuten pertsonen, taldeen edo erakundeen izenen zerrenda (kateatua eta bereizia).

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Aseginolaza
  • M. Uribe-Echebarria & P. Urrutia

DwC

impactMechanism

Kontzeptua

Taxoi exotikoek sartu diren eremuetan inpaktu kaltegarriak eragin ditzaketen inpaktu-mekanismoa.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

  • Konpetentzia: taxon exotikoa bertako taxoiekin lehiatzen da baliabideengatik (adibidez, elikagaiak, ura, espazioa), eta horrek eragin deletereoa sortzen du bertako taxonetan.
  • Harraparitza: taxon exotikoak bertako taxonak harraparitzen ditu, eta horrek eragin deletereoa eragiten du bertako taxonetan.
  • Hibridazioa: taxon exotikoa bertako taxoiekin hibridatzen da, eta horrek eragin deletereoa sortzen du bertako taxonetan.
  • Gaixotasunen transmisioa: taxon exotikoak gaixotasunak transmititzen dizkie taxon natiboei, eta horrek eragin deletereoa eragiten du taxon natiboetan.
  • Parasitismoa: taxon exotikoak bertako taxonak parasitatzen ditu, eta horrek eragin deletereoa eragiten du bertako taxonetan.
  • Pozoitzea/toxikotasuna: taxon exotikoa toxikoa edo alergenikoa da irensteagatik, arnasteagatik edo ukitzeagatik, edo alelopatikoa landareentzat, eta horrek eragin deletereoa eragiten du bertako taxonetan.
  • Inkrustazio biologikoak edo zuzeneko beste asaldura fisiko batzuk: taxon exotikoaren banakoak jatorrizko taxon baten gainazalean pilatzeak (hau da, bioinkrustazioak) edo interakzio trofikoan sartuta ez dauden zuzeneko beste asaldura fisiko batzuek (adibidez, zapaltzea, igurztea, etab.) taxon natiboetan eragin deletereoa izatea dakar.
  • Artzaintza/belarjaleen eraginak/kimatzea - Taxon exotikoan zehar artzaintza, belarjaleen eraginak edo kimatzeak, jatorrizko taxonen gaineko inpaktu deletereo batera eramaten du.
  • Eragin kimikoa ekosisteman: taxon exotikoak aldaketak eragiten ditu jatorrizko ingurumenaren ezaugarri kimikoetan (adibidez, pH-a, mantenugaien zikloa eta/edo ura), eta horrek eragin deletereoa sortzen du bertako taxonetan.
  • Eragin fisikoa ekosisteman: taxon exotikoak aldaketak eragiten ditu jatorrizko ingurunearen ezaugarri fisikoetan (adibidez, perturbazioak edo argi-erregimenak), eta horrek eragin kaltegarria sortzen du bertako taxonengan.
  • Egiturazko inpaktua ekosisteman: taxon exotikoak aldaketak eragiten ditu habitataren egituran (adibidez, aldaketak arkitekturan edo konplexutasunean), eta horrek eragin deletereoa sortzen du taxon natiboetan.
  • Zeharkako inpaktuak, beste espezie batzuekiko interakzioen bidez: taxon exotikoak beste taxon natibo edo exotiko batzuekin elkarreragiten du (adibidez, edozein mekanismoren bidez, polinizazioa, hazien sakabanatzea, itxurazko gaitasuna, mesoharraparien askapena barne), eta horrek erraztu egiten du taxon natiboen gaineko zeharkako inpaktu kaltegarria.

Iturria

individualId

Kontzeptua

Banako jakin baten identifikatzailea (adibidez, uztai-zenbakia)

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Y13282
  • KA1136

DwC

individualCount

Kontzeptua

Behaketan dauden banakoen kopurua.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  • 10
  • 100
  • 257

DwC

informationWithheld

Kontzeptua

Datu-multzoan jasota ez dagoen informazio gehigarria dagoela adierazteko.

Betetzeko modua

Testu librea.

Kasu honetan baino ez da bete behar: espezieen babesagatik edo datu pertsonalen babesagatik informazioaren zati bat ezkutatzen denean, eta hori jakinarazi nahi bada.

Adibideak

  • Ez da ematen espezie mehatxatuen kokapenari buruzko informaziorik
  • Datu-biltzaileak ezizen batek identifikatzen ditu
  • Emandako koordenatuak 1x1 laukietako beheko ezker erpinari dagozkionak dira.

DwC

institutionCode

Kontzeptua

Objektuaren (edo objektuen) edo erregistroan aipatzen den informazioaren zaintza duen erakundearen izena (edo akronimoa) .

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

DwC

island

Kontzeptua

Uhartearen izena, kokapenean edo kokapenetik gertu.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Izaro uhartea
  • Aketz uhartetxoa
  • Santa Klara uhartea
  • Txatxarramendi uhartea

DwC

isolationEvaluation

Kontzeptua

Tokian dagoen populazioaren isolamendu-maila, espeziearen berezko banaketa-eremuari dagokionez.

Ez da Darwin Core estandarraren parte.

Betetzeko modua

Testu librea.

Balio hauetakoren bat erabiltzea gomendatzen da:

  • A: (ia) isolatutako biztanleria
  • B: isolatu gabeko biztanleria, baina banaketa-eremutik kanpo
  • C: banaketa-eremuan integratutako biztanleria ez-isolatua.

Iturria

language

Kontzeptua

Errekursoaren hizkuntza.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

es gastelania
eu euskera
en ingelesa
fr frantsesa

DwC

license

Kontzeptua

Lizentzia, errekurtsoarekin zerbait egiteko baimen ofiziala ematen duen legezko dokumentua.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

CC BY 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC BY-ND 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC BY-NC 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC BY-NC-ND 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC BY-NC-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 
CC0 1.0 https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.eu (leiho berri batean irekitzen da) 

DwC

lifeStage

Kontzeptua

Banakoaren klase etarioa edo bizi-etapa biologikoa behaketaren unean.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Arrautza
  • Gazteak
  • Heldua
  • 2 heldu 4 gazte

DwC

locality

Kontzeptua

Lekuaren deskribapen espezifikoa.

Betetzeko modua

Testu librea.

Kokapen deskribapena ematea gomendatzen da, baita koordenatu geografikoak erregistratu direnean ere. Deskribapena ahalik eta zehatzena, laburrena, zalantzarik gabekoa, osoena eta doiena izan behar da, interpretazioaren ziurgabetasuna izateko aukerarik gabe.

Erabilitako kokapenak egonkorrak izan behar dute, hau da, behaketa erregistratzen den egunetik harago egongo diren lekuak (toponimoak, kilometro-puntuak, etab.). Kontuan izan behar da une jakin batean egonkorrak iruditzen zaizkigun kokapenak ere aldatu egin daitezkeela denborarekin: posta-bulegoak eta seinaleak birkokatu egiten dira, hiriak tamainaz aldatzen dira, ibaien ibilguak aldatu egiten dira, eta abar. Beraz, komeni da gutxienez erreferentzia-puntu bat koordenatuekin adieraztea eta erreferentziatzat hartutako puntura distantziak ezartzea.

Adibideak

  • Opakua mendatearen igoera, 32. kp.
  • Ulia mendia. Mompas
  • Jaizkibel, erreferentzia-puntutik 4 kilometrora.

Iturria

locationID

Kontzeptua

Lurzati/transektu/laginketa-eremuaren kodea.

Betetzeko modua

Kode bakarra izan behar du lurzati/transektu/laginketa-eremu bakoitzerako.

Leku babestua edo inbentariatua bada (Natura 2000 guneak, inbentarioan agertzen diren hezeguneak), espazioaren kode ofiziala adierazi beharko da.

Lauki bat bada, haren kodea adieraziko da.

Adibideak

  • BR-01
  • ES0000244
  • 30TWP90
  • 30TWP9100

DwC

maximumDepthInMeters

Kontzeptua

Tokiko azaleraren azpiko sakonera-tarte baten sakontasunik handiena, metrotan.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  • 200
  • 160

DwC

maximumElevationInMeters

Kontzeptua

Goratze-tartearen goiko muga (altitudea, normalean itsas mailatik gora), metrotan.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  • 200
  • 130

DwC

minimumDepthInMeters

Kontzeptua

Tokiko azaleraren azpiko sakonera-tarte baten sakontasunik txikiena, metrotan.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  • 100
  • 52

DwC

minimumElevationInMeters

Kontzeptua

Goratze-tartearen beheko muga (altitudea, normalean itsas mailatik gora), metrotan.

Betetzeko modua

Zenbakia.

Adibideak

  • 200
  • 175

DwC

municipality

Kontzeptua

Udalerriaren izena.

Betetzeko modua

Testu librea.

EUSTAT (leiho berri batean irekitzen da) izen ofizialak erabili beharko dira.

DwC

nameAccordingTo

Kontzeptua

Taxoxonaren kontzeptu-barrutia definituta edo inplizituta dagoen iturriari buruzko aipamena. Identifikazioen ondoriozko taxonentzat, gakoen, monografien, adituen eta beste iturri batzuen erreferentzia.

Betetzeko modua

Erreferentzia bat izen zientifikoa motako entitate batekin lotzea.

DwC

occurrenceRemarks

Kontzeptua

Behaketari buruzko iruzkinak edo oharrak.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Azalera: 1209 metro koadro. Dentsitatea: txikia
  • Baliozkotzeko zain
  • Harrapatuta hil da

DwC

occurrenceStatus

Kontzeptua

Kokapen batean taxon bat dagoela edo ez dagoela dioen adierazpena.

Betetzeko modua

Hauek dira bi balio posibleak:

  • Bertan dago
  • Ez dago

Betetzen ez bada, bertan dagoela ulertuko da.

DwC

organismQuantity & organismQuantityType

Kontzeptua

Organismo kopuru zehaztugabea adierazteko testu-eremua.

Betetzeko modua

Testu librea.

Organismoen kopurua eta unitatea beti bikotean dokumentatu behar dira: kantitate bat dokumentatzen den bakoitzean unitate bat egon behar da.

Populazioen kasuan, kopuru zehatza ezagutzen ez bada, dagoen populazio-balioen gama sartu behar da (1-5, 6-10, 11-50, 51-100, 101-250, 251-500, 501-1.000. 1.001-10.000, >10.000).

Populazio-balioak ezagutzen ez badira, baina gutxieneko eta gehieneko kontingenteei buruzko datuak baditugu, < (baino gutxiago) edo > (baino gehiago) bidez erregistratu behar dira.

Populazioak kalkulatzeko unitate nagusia banakoen (i) edo bikoteen (p) kopurua da. Hori ezinezkoa bada, honako populazio-unitate hauetakoren bat erabili behar da:

  • adults: helduen kopurua
  • area: populazioek hartzen duten eremua, m2-tan
  • bfemales: eme ugaltzaileen kopurua
  • cmales: ar kantarien kopurua
  • colonies: kolonia kopurua
  • fstems: lore-zurtoinen kopurua
  • grids10x10: 10x10 lauki kopurua
  • grids 1x1: 1x1 lauki kopurua
  • grids 2x2: 2x2 lauki kopurua
  • grids 5x5: 5x5 lauki kopurua
  • iwintering: banako negutarren kopurua
  • length: okupatutako elementuaren luzera kilometrotan
  • localities: lekuen kopurua
  • logs: okupatutako enbor kopurua
  • males: ar kopurua
  • shoots: kimuen kopurua
  • stones: harri/errekarri okupatuen kopurua
  • subadults: subadultoen kopurua
  • trees: zuhaitz okupatuen kopurua
  • tufts: muluen kopurua

Adibideak

  • < 27 (organismQuantity) bikote (organismQuantityType).
  • 5 (organismQuantity) biomasaren ehunekoa (organismQuantityType).
  • R (organismQuantity) Braun-Blanquet eskala (organismQuantityType).

Iturria

otherCatalogNumbers

Kontzeptua

Aurreko katalogoen edo katalogo alternatiboen zenbakien edo erregistro bererako beste identifikatzaile batzuen zerrenda (kateatua eta bereizia), egungo katalogoan edo beste edozein datu-multzotan.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  1. FMNH:Mammal:1234
  2. NPS YELLO6778
  3. MBG 33424

DwC

ownerInstitutionCode

Kontzeptua

Objektuaren (edo objektuen) edo erregistroan aipatzen den informazioaren jabetza duen erakundearen izena (edo akronimoa).

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

DwC

parentEventID

Kontzeptua

Jarraipen-programa baten identifikatzaile bakarra.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • SACREEUSKADI (Euskadiko SACRE programa)
  • NIDEUS (Euskal Autonomia Erkidegoko uretako hegazti habiagileen errolda)
  • INVEUS (Euskal Autonomia Erkidegoko uretako hegazti negutarren errolda)
  • LEPEUS (Euskadiko eguneko tximeleten jarraipena egiteko programa)
  • FLORAGI (Gipuzkoako flora mehatxatuaren jarraipena egiteko programa)

DwC

pathwaysType

Kontzeptua

Espezie exotikoak garraiatzeko mekanismoak.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: hainbat klabe-balio bikote onartzen dituen taula konposatua.

  • KUTSATZAILEA
    • Kutsatutako produktuen merkataritza
    • Enbalatzeko materialak
    • Akuikultura
  • KORRIDOREA
    • Migrazio lessepsianoa
    • Barneko kanalak
    • Trenbideak eta errepideak
  • IHESA
    • Laborantza eta abeltzaintza
    • Akuikultura
    • Landaketa apaingarria
    • Elikadura-beita bizia erabiltzea
    • Maskotak,terrarium-akuario espezieak
    • Zoologikoak, lorategi botanikoak
  • ASKATZEA
    • Biokontrola
    • Ehiza-animaliak
    • Paisajismoa, higaduraren kontrola
    • Maskotak, terrarium-akuario espezieak
    • Beste bat
  • POLIZOIA
    • Itsasontzia
    • Hegazkina
    • Lurreko garraioa

Iturria

populationType

Kontzeptua

Populazio mota, migrazio-portaeraren arabera.

Betetzeko modua

Balio hauetakoren bat erabili behar da:

  • P = iraunkorra
  • R = ugaltzailea
  • C = kontzentrazioa
  • W = negutarra

Landare eta migratzaileak ez diren espezieen kasuan, "Iraunkorra" adierazi behar da.

Iturria

populationEvaluation

Kontzeptua

Euskadiko biztanleriarekiko lekuan dagoen biztanleriaren tamaina eta dentsitate erlatiboak.

Ez da Darwin Core estandarraren parte.

Betetzeko modua

Testu librea.

Balio hauetakoren bat erabiltzea gomendatzen da:

  • A: % 100 p > % 15
  • B: % 15 p > % 2
  • C: % 2 p > % 0
  • D: biztanleria ez-esanguratsua

Espezie bat ia ez bada ikusten tokian, adibidez, espezie alderrai bat, ez da populazio esanguratsu gisa hartzen, eta D gisa erregistratu behar da.

Populazio batekiko lekuaren adierazgarritasuna "D: biztanleria ez-esanguratsua" kategorian katalogatuta badago, ez da ezer adierazi behar tokian habitat mota hori ebaluatzeko gainerako irizpideetan. Kasu horietan, hutsik utzi behar dira conservationEvaluation, isolationEvaluation eta globalEvaluation irizpideei dagozkien eremuak.

Iturria

precisionLocalizacion

Kontzeptua

Kokapenaren koordenatuen zehaztasuna: koordenatuak lauki baten erpinarenak diren, kokapen baten zentroidearenak diren edo kokapen zehatzarenak diren adierazten du.

Betetzeko modua

Balio hauetako bat erabili behar da:

  • Kokapen zehatza: behaketaren koordenatu zehatzak.
  • Km karratua: koordenatuak 1x1 laukiaren beheko ezker erpinari dagozkio
  • 10x10: koordenatuak 10x10 laukiaren beheko ezker erpinari dagozkio.
  • Kokapena: koordenatuak kokapen definitu baten zentroideari dagozkio, adibidez, Natura 2000 sareko leku bati.

Iturria

  • Geuk egina.

publicacion

Kontzeptua

Espezie sentikorren behaketen kokapena nola argitaratuko den jakinaraztea.

Betetzeko modua

Balio hauetakoren bat erabili behar da:

  • Koordenatua (maila guztiak ikusten dira: koordenatua, 1x1 laukia, 10x10 laukia eta lekua)
  • 1x1 laukia (1x1 eta 10x10 laukiak ikusten dira)
  • 10x10 laukia (10x10 laukia bakarrik ikusten da)
  • 1x1 laukia eta Locality (1x1 laukia, 10x10 laukia eta lekua ikusten dira)
  • 10x10 laukia eta Locality (10x10 laukia eta lekua ikusten dira)
  • Locality (lekua bakarrik ikusten da)

Iturria

  • Geuk egina.

recordedBy

Kontzeptua

Behaketa egin duen pertsonaren izena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Pertsonaren izena jakina ez bada edo zehaztu nahi ez bada, dagokion erakundeari edo goitizen bati erreferentzia egin dakioke.

Adibideak

  • Aizpuru & Catalán
  • M. Uribe-Echebarria

DwC

reproductiveCondition

Kontzeptua

Behaketan banako biologikoaren edo biologikoen ugalketa/fenologia egoera.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Ugalketa gabeko garaia
  • Haurdunaldian
  • Loraldia
  • Fruitua ematen

DwC

rightsHolder

Kontzeptua


Errekurtsoaren gaineko eskubideak dituen edo administratzen dituen pertsona edo erakundea.

Betetzeko modua

Testu sinplea.

Adibideak

  • Araqnzadi Zientzia Elkartea
  • Euskadl Herriko Unibertsitatea

DwC

samplingEffort

Kontzeptua

Landa-bisita batean egindako ahaleginaren kantitatea.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Tranpaz harrapatzeko 40 gau
  • 10 orduko behaketa
  • 10 km oinez; 30 km ibilgailuz

DwC

samplingProtocol

Kontzeptua

Jarraipen-programa batean erabiltzen den metodoaren edo protokoloaren izena, erreferentzia edo deskribapena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Behaketaren erregistroaren hedadura aipatzea gomendatzen da. Kokapena koordenatu gisa erregistratzen dela suposatuz, hedadura puntu horretatik kokapen horretan bildumak edo behaketak egin diren puntu urrunenerainoko distantzia da. Hedadura adieraztea garrantzitsua izan daiteke jarduerak tarte txiki batean, transektu batean edo eremu batean egin direnean.

Adibideak

DwC

sampleSizeValue & sampleSizeUnit

Kontzeptua

Jarraipen-programa bateko lagin baten tamaina (iraupen-denbora, luzera, azalera edo bolumena) neurtzeko zenbakizko balioa eta unitatea.

Betetzeko modua

Laginketa-unitatearen gutxi gorabeherako batez besteko tamaina (zenbakia) adierazi beharko da.

Tamaina eta unitatea beti bikotean dokumentatu behar dira: tamaina bat dokumentatzen den bakoitzean unitate bat egon behar da.

Adibideak

  • 4 (sampleSizeValue) litro (sampleSizeUnit)
  • 25 (sampleSizeValue) milimetro (SampleSizeValue)

DwC

scientificNameID

Kontzeptua

Izen zientifiko baten xehetasun nomenklaturalen identifikatzailea (ez taxonomikoak).

Betetzeko modua

Testu librea.

Naturaren Informazio Sisteman badago beste eremu bat, izenaren identifikatzailea informatzen denean bete beharrekoa, iturria, identifikatzailearen jatorria adierazten duena.

Adibideak

  • scientifiNameID: urn:lsid:ipni.org:Names:37829-1:1.3; iturria: International Plant Names Index

Dwc

scientificNameWithoutAuthorship

Kontzeptua

Egilerik gabeko izen zientifikoa. Identifikazio baten parte izatean, zehaztu daitekeen maila taxonomiko txikieneko izena izan behar da, oro har, espezie edo azpiespezie bat.

Betetzeko modua

Espainian dauden basaespezieen patroi-zerrendaren (leiho berri batean irekitzen da) izenak erabiltzea gomendatzen da.

Adibideak

  • Scorzonera aristata
  • Acrocephalus schoenobaenus
  • Sonchus maritimus subsp. maritimus
  • Chamaesyce peplis

DwC

sex

Kontzeptua

Banako biologikoaren edo biologikoen sexua behaketan.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Emea
  • Hermafrodita
  • 8 ar, 4 eme

DwC

taxonConceptID

Kontzeptua

Erregistroan agertzen den kontzeptu taxonomikoaren identifikatzailea, taxon baten xehetasun nomenklaturalena ez dena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Naturaren Informazio Sisteman, TaxonConceptID eremua beteta badago, fuenteID eremuak ere egon beharko du, identifikatzailearen iturria zein den adierazteko.

FuenteIDerako honako balio hauek erabiltzea gomendatzen da:

  • Espainian dauden espezieen patroi-zerrenda
  • Natura 2000
  • GBIF
  • CoL+

Adibideak

  • urn:lsid:recibio.net:taxon:c5264b13-a216-4d98-b644-8a2ad5eb5692 & Lista patrón de las especies presentes en España
  • 1041 & Natura 2000
  • 5219007 & GBIF

DwC

taxonomicStatus

Kontzeptua

Izen zientifikoaren erabileraren egoera taxon baterako etiketa gisa.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

  • Onartua
  • Sinonimoa
  • Sinonimo homotipikoa
  • Sinonimo heterotipikoa
  • Baliogabea
  • Gaizki aplikatuta

DwC

taxonRank

Kontzeptua

Izen zientifikoari dagokion maila taxonomiko espezifikoena.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: sistema-taula.

Naturaren Informazio Sisteman 7 kategoria nagusi ezartzen dira: Erresuma, Filoa, Klasea, Ordena, Familia, Generoa, Espeziea. Azpiespezieak, barietateak eta abar biltzen dituen Taxon azpiespezifikoa izeneko maila gehitu da, espeziearen azpitik dagoena.

DwC

temperature

Kontzeptua

Tenperaturaren neurketa gradu zentigradutan.

Betetzeko modua

Testu librea.

Honela bereiz daiteke: Hasiera, Amaiera, Batezbestekoa.

Iturria

verbatimEventDate

Kontzeptua

Bisitaren data testu formatuan.

Betetzeko modua

Testu librea.

DayEventDate/monthEventDate/yearEventDate eremuak erabiltzea gomendatzen da. Eremu hau bisitaren data zehatza zein izan den ez dakigunean edo bisita egin zen urteari buruzko informazio gehigarria emateko soilik bete behar da.

Adibideak

  • 2018ko udaberria
  • 1997ko martxoa-apirila
  • 1999 baino lehen

DwC

vernacularName

Kontzeptua

Izen arrunta edo herri-izena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Taxon bakoitzeko izen bat baino gehiago badago, hizkuntzaren araberako identifikatiboa zein den adierazi beharko da, hau da, izenen artean zein agertuko den izen zientifikoarekin batera euskaraz eta zein gaztelaniaz, espezie baten fitxaren goiburuan, bilaketaren emaitzetan, etab.

Adibideak

  • Visón europeo (es)
  • Bisoi europarra (eu)

DwC

waterBody

Kontzeptua

Ur-masaren izena.

Betetzeko modua

Testu librea.

Adibideak

  • Kantauri itsasoa
  • Uribarri Ganboako urtegia

DwC

WhatImpact

Kontzeptua

Aldaketa neurgarria taxon exotiko batek eragindako ekosistema baten propietateetan. Biota natiboan eragina duten aldaketak bakarrik hartzen dira kontuan.

Betetzeko modua

Hiztegi kontrolatua: taula sinplea.

  • Gutxieneko kezka (MC). Taxon batek Gutxieneko Preokupazio-inpaktuak ditu inpaktu-maila txikiak eragiten dituenean, baina ez du murrizten norbanakoen jarduna jatorrizko biotan.
  • Txikia (Mn). Taxon batek inpaktu txikiak ditu jatorrizko biotan gizabanakoen jarduna murrizten duenean, baina ez du murrizten bertako biztanleriaren tamaina, eta ez du inpaktu handiagorik eragingo lukeen inpakturik.
  • Moderatua (Mo). Taxon batek eragin ertainak ditu gutxienez jatorrizko taxon baten populazioaren tamaina gutxitzen duenean, baina ez da ikusi jatorrizko taxon baten tokiko desagerpena eragiten duenik.
  • Nagusia (Mr.). Taxon batek inpaktu garrantzitsuak ditu komunitatean aldaketak eragiten dituenean gutxienez jatorrizko taxon baten tokiko edo azpi-populazioko iraungitzearen bidez (edo ustezko iraungitzearen bidez). Taxon hori berez itzulgarria izango litzateke taxon exotikoa jada ez balego. Inpaktuek ez dakarte berez itzulezinak diren tokiko populazioak, azpipopulazioak edo taxon globalak desagertzea.
  • Masiboa (MV). Taxon batek inpaktu masiboak ditu komunitate-aldaketa berez itzulezinak eragiten dituenean, gutxienez jatorrizko taxon baten tokiko desagerpenaren, azpipopulazioaren edo desagertze globalaren (edo ustezko iraungitzearen) bidez.
  • Datu eskasak (EE). Taxon bat datu gutxiegi gisa kategorizatzen da, baldin eta eskura dagoen ebidentziarik onenak adierazten badu jatorrizko banaketa geografikoko eremuaren mugatik haragoko eskualde batean egoera basati batean dauden indibiduoak dituela (edo izan zituela), baina informazio desegokia dago taxoia sailkatzeko, inpaktuari dagokionez, edo nahikoa denbora igaro da sartu zenetik inpaktuak agerikoak izan daitezen. Sartutako taxon guztiek mailaren batean eragina izatea espero da; izan ere, definizioz, ingurune berri batean taxon exotiko batek zero ez den inpaktua du. Hala ere, taxon bat datu gutxiegi gisa sartzeak onartzen du egungo informazioa ez dela nahikoa inpaktu-maila hori ebaluatzeko.
  • Populazio exotikorik gabe (na). Taxon bat populazio exotikorik gabekotzat sailkatzen da ebidentzia fidagarririk ez dagoenean estatu basati batean banakoak daudela (edo izan dituela) bere jatorrizko maila geografikoaren mugez haraindiko eskualde batean. Kasu honetan, ebidentziarik eza ausentziaren ebidentzia dela suposatzen da, ezinezkoa baita frogatzea taxon batek ez duela atzerritarrik munduko inon. Hemen sailkatuko lirateke gatibu edo kultiboan dauden pertsonak dituzten taxonak, bertakoa ez den eremu batean.
  • Ebaluatu gabea. Taxon bat ebaluatu gabekotzat sailkatzen da oraindik ez bada ebaluatu EICATen inpaktu-kategoriekin.

Iturria

wind

Kontzeptua

Haizearen intentsitatearen neurketa enpirikoa landa-bisita batean.

Betetzeko modua

Beaurfort eskala (leiho berri batean irekitzen da) erabili behar da.

Iturria

Azken aldaketako data: